TÄZE OKUW ÝYLYNA TAÝÝARLYK

DÖWRÜŇ ZERURLYGY WE TÄZE DÜZGÜNLER

Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly BERDIMUHAMEDOW:

— Gün bolmasa, nur, kök bolmasa, daragt, ylym we bilim bolmasa, bagtyýarlyk bolmaz.

20-nji aw­gust­da Türk­me­nista­nyň Te­le­kom­mu­ni­ka­siýa­lar we in­for­ma­ti­ka insti­tu­tyn­da «Türk­me­nis­tan — Bi­ta­rap­ly­gyň me­ka­ny» şy­ga­ry as­tyn­da ýur­du­my­zyň bi­lim iş­gär­leri­niň mas­la­ha­ty ge­çi­ril­di. Türk­me­nis­ta­nyň Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň ylym, bi­lim, sport we sag­ly­gy go­ra­ýyş ul­gam­la­ry­na gö­zeg­çilik ed­ýän orun­ba­sa­ry­nyň, Bi­lim, Sag­ly­gy go­ra­ýyş we der­man se­na­ga­ty mi­nistr­likle­ri­niň, Mil­li bi­lim ins­ti­tu­ty­nyň ýol­baş­çyla­ry­nyň hem-de iş­gär­le­ri­niň, ýur­du­my­zyň ýo­ka­ry we umu­my­bi­lim ber­ýän or­ta okuw mek­dep­le­ri­niň, mek­de­be çen­li ça­ga­lar eda­ra­la­ry­nyň, jem­gy­ýet­çi­lik gu­ra­ma­la­rynyň we­kil­le­ri­niň gat­naş­ma­gyn­da ge­çi­ri­len mas­la­hat­da tä­ze — 2020 — 2021-nji okuw ýy­lyn­da öň­de dur­ýan der­wa­ýys we­zi­pe­ler ara al­nyp mas­la­hat­la­şyl­dy.

Mas­la­ha­tyň do­wa­myn­da hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň ýur­du­my­zyň bi­lim ulga­my­ny düýp­li kä­mil­leş­dir­mek, hä­zir­ki za­ma­nyň ösen in­no­wa­sion teh­no­lo­gi­ýa­lary­ny or­naş­dyr­mak ar­ka­ly, bi­lim eda­ra­laryn­da be­ril­ýän bi­li­miň hi­li­ni ýo­kar­lan­dyrmak bo­ýun­ça ber­ýän tab­şy­ryk­la­ry­nyň­dyr gör­kez­me­le­ri­niň ýe­ri­ne ýe­ti­ri­li­şi, bu ugur­da ka­bul edi­len mak­sat­na­ma­la­ryň we kon­sepsi­ýa­la­ryň dur­mu­şa or­naş­dy­ry­ly­şy ha­kynda­ky gür­rüň­le­re giň orun be­ril­di.

Biz hem bi­lim iş­gär­le­ri­niň mas­la­hatyn­da my­sal ge­ti­ri­len san­lar­dyr sta­tis­ti­ki mag­lu­mat­la­ry oky­jy­la­ry­my­za aý­ra­tyn­lykda ýe­tir­me­gi ma­kul bil­dik:

Mekdep okuwçylarynyň, talyplaryň we bilim işgärleriniň agyz-burun örtüklerini hereket edýän kadalara laýyklykda hökmany ulanmaklaryny üpjün etmeli, agyz-burun örtüklerini dakynmaly we olary öz wagtynda çalşyp durmaly.

2020 — 2021-nji okuw ýy­lynda ýurdumyz boýunça 159 müň 374 çaga birinji synpa kabul ediler. Olaryň ählisine Türkmenistanyň Bilim ministrligi bilen Söwda we daşary ykdysady aragatnaşyklar ministrliginiň Kompýuter tilsimaty merkeziniň «Agzybirlik tilsimaty» kärhanasynyň arasynda baglaşylan şertnama esasynda, hormatly Prezidentimiziň adyndan öwrediji kompýuterler sowgat berler.

Döwlet Baştutanymyzyň degişli Buýrugyna laýyklykda, Türkmenistanyň ýokary we orta hünär okuw mekdeplerine welaýatlar hem-de Aşgabat şäheri boýunça 2020-nji ýylda okuwa kabul etmegiň meýilnamasy tassyklanylyp, giriş synaglarynyň netijeleri boýunça 14 müň 337 talyp ýurdumyzyň ýokary okuw mekdeplerine okuwa kabul edildi. Ýeri gelende ýatlasak, şu ýyl okuwçylaryň 80 müňe golaýy ýurdumyzyň umumybilim berýän orta mekdeplerini tamamlady.

1-nji sentýabrdan başlap ýurdumyzyň umumybilim berýän edaralarynda mugallymlaryň 81 müňden gowragy 1 million 400 müň okuwça bilim berer.

Hormatly Prezidentimiziň 2020-nji ýylyň 31-nji ýanwaryndaky Kararyna laýyklykda, Türkmenistanyň Bilim ministrliginiň Innowasiýa maglumat merkezi döredildi. Bu merkezde ýurdumyzyň bilim edaralaryny sanlylaşdyrmak babatda ençeme wezipeleri çözmek göz öňünde tutulýar.

Milli Liderimiziň görkezmesine laýyklykda, şu ýyl ýokary okuw mekdeplerinde täze hünärleriň ençemesi açyldy. Olaryň hatarynda Magtymguly adyndaky Türkmen döwlet uniwersitetinde rus dili we edebiýaty, S.A.Nyýazow adyndaky Türkmen oba hojalyk uniwersitetinde kinologiýa, agroekologiýa, Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynda sanly ykdysadyýetde maliýe bazarlary we maliýe howpsuzlygy, söwdada we logistikada sanly tehnologiýalar, Türkmen döwlet maliýe institutynda halkara maliýe, Türkmenistanyň Oguz han adyn­da­ky Inžener-tehnologiýalar uniwersitetinde mikrobiologiýa, tehnologiýa işewürligi, filologiýa (tehniki iňlis dili we ýapon dili), Döwletmämmet Azady adyndaky Türkmen milli dünýä dilleri institutynda italýan dili, Türkmenistanyň Telekommunikasiýalar we informatika institutynda awtomatlaşdyrma we amaly informatika, Türkmen oba hojalyk institutynda maglumat ulgamlary (oba hojalygynda), maglumat ulgamlary we tehnologiýalary (oba hojalygynda), Türkmenistanyň Döwlet energetika institutynda infokommunikasion tehnologiýalar we aragatnaşyklar ulgamlary, elektroenergetika we elektrotehnika, maglumat howpsuzlygynyň menejmenti, Türkmen döwlet medeniýet institutynda art-menejment, Türkmenistanyň Inžener-tehniki we ulag kom­munikasiýalary institutynda landşaft dizaýny, portlaryň we ulag menzilleriniň ýükleýiş-düşüriş enjamlarynyň ulanylyşy, ýerüsti ulag-tehnologiki serişdeleri, demir ýollaryň hereket edýän düzümi ýaly täze hünärler bar.

Häzirki zaman dünýäde dowam edýän adatdan daşary ýagdaýlar bilim ulgamynyň işini döwrüň zerurlyklaryndan ugur alyp guramagy talap edýär. Şoňa laýyklykda, Türkmenistanyň Bilim ministrligi tarapyndan «Umu­my­bi­lim eda­ra­la­ryn­da 2020 — 2021-nji okuw ýylyna guramaçylykly başlamagyň we okuw-terbiýeçilik işlerini guramagyň wagtlaýyn gözükdirmesi» işlenip taýýarlanyldy.

DÜZGÜNLERI BERK BERJAÝ EDELIŇ!

Mekdep okuwçylarynyň, talyplaryň we bilim işgärleriniň agyz-burun örtüklerini hereket edýän kadalara laýyklykda hökmany ulanmaklaryny üpjün etmeli, agyz-burun örtüklerini dakynmaly we olary öz wagtynda çalşyp durmaly.

Hormatly Prezidentimiziň halkymyzyň saglygy, ýurdumyzyň abadançylygy ugrundaky irginsiz aladalaryna, hemaýat-goldawlaryna jogap edip, Döwlet arassaçylyk we keselleriň ýaýramagyna garşy göreşmek gullugy tarapyndan hem netijeli işler alnyp barylýar. Çünki dünýäde dowam edýän adatdan daşary ýagdaýlar howply ýokanç keselleriň ýaýramagyna garşy oýlanyşykly hem-de toplumlaýyn çäreleri amala aşyrmagy talap edýär. Şoňa görä-de, Aşgabat şäherinde we welaýatlarda möwsümleýin ýokanç kesellere garşy amala aşyrylmaly öňüni alyş çäreleriniň Pudagara iş meýilnamasy taýýarlanyldy we Türkmenistanyň Keselleriň ýaýramagyna garşy göreşýän adatdan daşary toparynyň mejlisinde tassyklanyldy. Bu meýilnamada möwsümleýin ýiti ýokanç keselleriň giňden ýaýramak howpy bolan ýagdaýynda ilatyň arasynda, ilatly ýerlerde, eýeçiligiň görnüşine garamazdan ähli edara-kärhanalarda, desgalarda, aýratyn-da, bilim-terbiýeçilik edaralarynda şu aşakdakylary berjaý etmek bellenildi. Türkmenistanyň Bilim ministrligi tarapyndan işlenip taýýarlanan «Umumybilim edaralarynda 2020 — 2021-nji okuw ýylyna guramaçylykly başlamagyň we okuw-terbiýeçilik işlerini guramagyň wagtlaýyn gözükdirmesine» laýyklykda:

öňüni alyş we zyýansyzlandyryş çärelerini geçirmek üçin 1-nji sentýabrdan başlap ýurdumyzyň bilim-terbiýeçilik edaralarynda birnäçe girelgeleri döretmeli;

ähli okuw binalarynyň girelgelerinde zyýansyzlandyryjy böwetleri gurnamaly;

okuwçylar we talyplar irden okuwa gelende olaryň beden gyzgynyny ölçemeli we beden gyzgyny ýokary bolan ýa-da kesel alamatlary ýüze çykanlary çetleşdirip, gyssagly saglygy goraýyş edarasyna ugratmaly;

ähli bilim edaralarynda elleri zyýansyzlandyrmak üçin ýörite nokatlary döretmeli we olary zyýansyzlandyryş serişdeleriniň ýeterlik mukdary bilen üpjün etmeli, şahsy gigiýenanyň talaplaryny berk berjaý etmeli, elleri suwuk sabyn bilen ýuwmaly we zyýansyzlandyrmaly;

mekdep okuwçylarynyň, talyplaryň we bilim işgärleriniň agyz-burun örtüklerini hereket edýän kadalara laýyklykda hökmany ulanmaklaryny üpjün etmeli, agyz-burun örtüklerini dakynmaly we olary öz wagtynda çalşyp durmaly;

okuwçylaryň oturýan partalarynda ýerleşişini howpsuz aralyga laýyklykda tertipleşdirmeli hem-de iki metrden az bolmadyk howpsuz aralygy saklamagyň düzgünlerini doly we dogry berjaý etmeli;

ýurdumyzyň ähli bilim-terbiýeçilik edaralarynda öňüni alyş we zyýansyzlandyryş işlerini bellenen gözükdirmä laýyklykda geçirmek üçin zyýansyzlandyryjy serişdeleri, gipohlorid, hlor heki, mikrodez, steriderm we ş.m. serişdeler bilen ýeterlik mukdarda üpjün etmeli;

binanyň otaglaryny her gün irden okuw başlamazdan öň we agşam okuwdan soň ýörite zyýansyzlandyryş serişdeleriniň kömegi bilen zyýansyzlandyrmaly, partalary we oturgyçlary, mebelleri, gapylary, penjireleri we olaryň tutawaçlaryny hem-de beýleki okuw esbaplaryny arakesmelerde çygly ýuwujy serişdeler bilen arassalamaly;

okuwçylar arakesmede bilim edaralarynyň çäginden daşary çykmaly we okuw zerurlygy bilen bagly bolmadyk hereketleri çäklendirmeli, her arakesmede okuw otaglarynyň howasyny çalşyp durmaly;

dermanlyk ot bolan üzärligi her gün 3 wagtyna (irden, günortan we agşam) tütetmeli;

agyz suwunyň, taýýar iýmit önümleriniň arassaçylyk düzgünlerine laýyk saklanyşyna, daşalyşyna we ulanylyşyna berk gözegçilik etmeli;

ýurdumyzyň ýokary we orta okuw mekdeplerinde täze okuw ýylynyň başlanmagy bilen talyplaryň arasynda öňüni alyş çäreleriniň guralyşyna we geçirilişine, täze okuw ýylyna gelýän talyplary ýaşaýan ýerleri boýunça 14 gün lukmançylyk gözegçilige almak işlerine gözegçiligi amala aşyrmaly;

bilim we saglygy goraýyş müdirlikleri bilelikde möwsümleýin ýokanç keselleriň öňüni almak, şahsy gigiýenanyň düzgünlerini berjaý etmek boýunça wagyz-nesihat işlerini geçirmeli, ýatlatmalary, bukletleri taýýarlamaly, bu ugurda okuw derslerine degişli mowzuklary girizmeli.

Şu düzgünleriň ýurdumyzyň ähli bilim edaralary tarapyndan doly we dogry berjaý edilmegi örän möhümdir. Munuň özi häzirki şertlerde her birimiz üçin, sagdynlygymyz üçin gaýragoýulmasyz zerurlykdyr.

Gurbangül ÖWLIÝAGULOWA,

Türkmenistanyň Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrliginiň Döwlet arassaçylyk we keselleriň ýaýramagyna garşy göreşmek gullugynyň aýratyn howply ýokanç kesellere garşy göreşmek bölüminiň başlygy.

“Nesil” gazeti,

22.08.2020ý.