Zirk gadymy dermanlyk ösümlikleriň biri bolup, irki wagtlardan bäri lukmanlar ony zähere garşy derman hasaplapdyrlar. Zirk agajy maý-iýun aýlarynda gülleýär we sentýabr-oktýabr aýlarynda miweleri bişýär. Şonuň üçin hem ony tutuşlygyna derman ösümlik diýip atlandyrmak bolar. Zirkiň miwelerinden gadymy Müsürde «Sary gyzzyrma» keseli möwç alan döwründe hem giňden peýdalanylyp, ondan em tapypdyrlar. Mundan başga-da, orta asyrlarda zirk agajynyň gabygy, ýapraklary, köki we miwesi dürli keselleriň emi hökmünde peýdalanypdyr. Ýagny, zirkden demlenen içgini üç günüň dowamynda yzygiderli içseň, ötdäki hapalary çykarýar, aşgazanyň, bagryň gyzgynyny alýar, gan basyşynyň beýgelmegini sazlaýar, içegäni arassalaýar we ýüregi berkidýär. Häzirki wagtda halk lukmançylygynda zirkiň miwesinden bal, şerbet taýýarlamakda giňden ulanylýar. Zirk agajynyň ýapraklary, gülleri, miwesi, hatda gabygy-da dürli ýokumly maddalara baý bolup, ony tibet we mongol halk lukmançylygynda gyzgyny gaýtaryjy, sowuklama garşy, ganyň akmagyny togtadyjy serişde hökmünde ulanylýar.
Arzygül MYRADOWA,
TMÝG-niň Ahal welaýatynyň
Sarahs etrap Geňeşiniň, işgäri.
